بیشترین تقاضای فرزندخواندگی برای دختران و نوزادان - سبزا

برخی زوج ها به دلایل مختلف جسمانی و پزشکی قدرت بچه دار شدن نداشته و با وجود درمان های متعدد و سال ها انتظار از نعمت پدر و مادر شدن محروم هستند. در گذشته بیشتر این زوج ها به همین شرایط عادت کرده و با آن می ساختند و کمتر کسی از آنها می توانست به قبول فرزندی از بهزیستی راضی شود. اما سال هاست که این امر خیر با فرهنگ سازی هایی که اجرا شده و تغییر نگاه ها به فرزندخواندگی، جایگاه بهتری پیدا کرده و اکنون نه تنها زوج هایی که بچه دار نمی شوند، بلکه خانواده هایی هم که فرزند دارند و حتی بانوان مجرد نیز می توانند از بهزیستی فرزندی را به فرزندخواندگی بگیرند.

از طرفی هم با توجه به افزایش تعداد بچه ها بدسرپرست و بی سرپرست در مراکز بهزیستی و با هدف برخورداری این بچه ها از حقوق خانواده مانند دیگر بچه ها، سازمان بهزیستی قوانین را از گذشته که فقط به زوج های نابارور، آن هم با شرایط خیلی سخت واگذار می کرد، اکنون با شرایط راحت تری البته با بررسی و نظارت های لازم، به دیگر زوج ها و همچنین بانوان مجرد نیز فرزند واگذار می کند.

• 8 ماه پیش درخواست فرزندخواندگی دادیم

یکی از زوجینی که با گذشت 8 سال از زندگی مشترک و مراحل درمانی مختلفی که گذرانده، بچه دار نشده است، می گوید: حدود 8 ماه پیش برای فرزندخواندگی به بهزیستی البرز درخواست دادیم. مریم افلاکی می افزاید: روند اداری طولانی و سختگیری های زیادی در این راه وجود دارد که اذیت کننده، اما طبق قانون و بجاست.

وی می گوید: در مدت زمان درمان در سال های گذشته سختی های زیادی کشیدیم که نتیجه نداد تا در نهایت با توافق همسرم به قبول فرزندخوانده از بهزیستی تصمیم گرفتیم. البته ابتدا نگرانی هایی داشتیم که بعد از چند سال که فرزندمان بزرگ و وابستگی دوطرفه ایجاد شد، خانواده ای ادعای پدر و مادر بودن وی را نکنند، اما در مراجعه و مراحل درخواست تاکید داشتیم که فرزندی را که بی سرپرست باشد و بعدا ادعایی در این خصوص نشود، معرفی کنند. وی می افزاید: منتظر رسیدن روزی هستیم که با حضور کودکی در خانه و شیطنت های بچگانه او و این که ما را پدر و مادر صدا کند، زندگی مان گرم تر شود.

• نظریه یک فعال حقوق کودک و نوجوان

یک فعال حقوق کودک و نوجوان با بیان این که این فرایند یک معامله دنیوی و اخروی است، می گوید: در این جهت هم افراد متقاضی از لذت فرزند داشتن بهره مند می شوند و هم کودکی که به هر دلیل از نعمت داشتن کانون گرم خانواده محروم شده، می تواند در محیط خانواده رشد کند و با داشتن پدر و مادر زندگی سالم تری را تجربه کند. فریبا جیحونی می افزاید: کودک و نوجوانی که در محفل خانوادگی آرام و بی حاشیه ای بزرگ می شود، در آینده از مسائل رفتاری کمتری رنج می برد و به راحتی با اطرافیان و جامعه ارتباط سالم برقرار می کند. وی عنوان می کند: بچه ها بی سرپرست و بدسرپرست بهزیستی به اندازه بچه ها معمولی حق زندگی و داشتن خانواده را دارند و بین کودکی یک ساله، پنج ساله یا نوجوان تفاوتی از نظر این حقوق وجود ندارد؛ همه آنها تشنه محبت و توجه هستند. بنابراین نیاز است خانواده های ایرانی نسبت به پذیرش فرزندخوانده تجدید نظر کرده و این کار را انجام دهند.

جیحونی می افزاید: یکی از مسائل جدی که در جهت فرزندخواندگی وجود دارد، استقبال قابل توجه خانواده ها از نوزادان و تمایل نداشتن به پذیرش بچه ها با سنین بالاتر است. یک کودک اگر تا سن دوسالگی شانس حضور در یک خانواده را پیدا کند، از مراکز سازمان بهزیستی خارج می شود، اما اگر این اتفاق محقق نشود، کمتر خانواده ای از پذیرش او استقبال می کند. این موضوع نیز اکنون به یک چالش برای بچه ها بی سرپرست تبدیل شده است.

وی با تاکید بر این که بچه ها همه به یک اندازه حق زندگی در میان خانواده را دارند اضافه می کند: باید دیدگاه ها نسبت به این مساله تغییر پیدا کند. از طرفی با توجه به این که انتخاب فرزند به اختیار خود خانواده هاست، همین موضوع باعث شده که بچه ها دختر به نسبت پسران، متقاضیان بیشتری داشته باشند. جیحونی می گوید: به دلیل افکار عمومی جامعه خانواده ها تمایل به سرپرستی بچه ها و نوزادان و همچنین دختران را دارند، زیرا تصور می کنند با این 2 دسته راحت تر کنار می آیند و تطابق پیدا کنند، درصورتی که این امکان برای پذیرش نوجوانان و حتی معلولان نیز وجود دارد.

• اولویت بندی برای واگذاری فرزند

مدیرکل بهزیستی البرز با بیان این که زن و شوهر دارای فرزند مشروط بر این که حداقل یکی از آنها بیش از 30 سال سن داشته باشد نیز می توانند برای فرزندخواندگی اقدام کنند، ادامه می دهد: اولویت در پذیرش سرپرستی به ترتیب با زن و شوهر بدون فرزند، سپس دختران و زنان بدون شوهر فاقد فرزند و در نهایت با زن و شوهر فرزنددار است. اسدالله حیدری می گوید: در این فرایند متقاضیان باید شرایط ویژه ای داشته باشند که تقید به انجام واجبات و ترک محرمات، عدم محکومیت جزایی موثر با رعایت موارد در قانون مجازات اسلامی، تمکن مالی، سلامت جسمی و روانی لازم و توانایی برای نگهداری و تربیت بچه ها و نوجوانان تحت سرپرستی، نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، مواد روانگردان و الکل و صلاحیت اخلاقی و عدم ابتلا به بیماری های واگیردار یا صعب العلاج از نمونه های این شرایط است.

وی اظهار می کند: 24 مرکز نگهداری کودک در استان وجود دارد که 3 مرکز دولتی شامل یک شیرخوارگاه و 2 مرکز نگهداری دختران بوده و باقی مراکز غیردولتی هستند و عمده مراکز در شهرستان کرج متمرکز شده اند. حیدری با بیان این که بیشتر متقاضیان برای جنسیت دختر و بچه ها زیر 2 سال درخواست دارند می گوید: این امر علاوه بر محدود شدن واگذاری در این رنج سنی باعث می شود بچه ها و نوجوانان دیگر از این امتیاز و نعمت ورود به خانواده محروم شوند. با کمی تغییر نگاه متقاضیان می توان در این روند تغییراتی ایجاد کرد که کارشناسان ما سعی بر مطلع و متقاعد کردن متقاضیان دارند تا بتوانند دیگر بچه ها را نیز در این جهت قرار دهند.

• افزایش بچه ها بد سرپرست در البرز

مدیرکل بهزیستی البرز با بیان این که 384 کودک در مراکز بهزیستی البرز نگهداری می شوند، می گوید: در سال های اخیر ورود بچه ها بدسرپرست به دلیل شرایط خاص البرز و رشد فزاینده آسیب های اجتماعی، به صورت قابل توجهی روند افزایشی داشته است. اسدالله حیدری با اشاره به فرایند فرزندخواندگی می گوید: برای واگذاری فرزند به خانواده ها شرایطی معین شده که طبق آن زن و شوهری که 5 سال از تاریخ ازدواج آنها گذشته باشد و از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند، مشروط بر این که حداقل یکی از آنها بالای 30 سال سن داشته باشد، می توانند برای دریافت فرزند اقدام کنند. حیدری می افزاید: دختران و زنان بدون شوهر، در صورتی که حداقل 30 ساله باشند نیز می توانند حق سرپرستی بگیرند که در این مورد منحصرا حق سرپرستی دختران را خواهند داشت.

• 52 کودک فرزند خوانده شدند

مدیر اطلاع رسانی و روابط عمومی بهزیستی البرز با بیان این که از ابتدای سال، 59 فرزند در مراکز بهزیستی پذیرش شده اند، می افزاید: 52 کودک نیز به خانواده های فرزندپذیر سپرده شده اند. به گزارش خبرنگاران امیرحسین امیری با تاکید بر این که پس از واگذاری فرزند به خانواده فرزندپذیر کارشناس مربوطه به صورت بازدید از خانه و تماس تلفنی در بازه های زمانی معین از شرایط و وضعیت بعد از تحویل کودک مطلع می شود، می گوید: از ابتدای سال یک مورد فسخ فرزندخواندگی به دلیل مسائل و مسائل والدین فرزندپذیر اجرا شده است.

وی با تاکید بر این که در فرایند فرزندپذیری به هیچ وجه سختگیری زیادی وجود نداشته است می گوید: گاهی ضعف فرهنگی، اجتماعی، مالی و نامطلعی و بی مهارتی و تحصیلات پایین تعداد کثیری از متقاضیان که منجر به نگرانی سازمان در مورد آینده تربیتی و پرورشی و آموزشی فرزندان می شود، روال کار را طولانی یا از نظر آنها سخت می کند. امیری می افزاید: تأکید بر تحصیلات از این نظر ضروری است که با توجه به پیشرفت های سریع و روزافزون جامعه و تکنولوژی و فناوری اطلاعات، بدون شک ضروری است خانواده ها از نظر مطلعی و تحصیلی در حدی باشند که بتوانند شرایط مناسب تری از نظر تربیتی و آموزشی برای فرزندان ایجاد کنند، خصوصاً که با عنایت به تعداد بسیار بالای متقاضیان فرزندپذیری، حق انتخاب برای سازمان محفوظ بوده و می توان با هدف تأمین مصالح عالیه بچه ها و نوجوانان تحت سرپرستی، بهترین و مطلوب ترین خانواده را برای فرزندان انتخاب کنیم.

وی می افزاید: از دیگر دلایل سختگیری یا طولانی شدن روند فرایند فرزندخواندگی، می توان تعداد بالای زوجین متقاضی فرزندپذیری و تعداد پایین فرزندان دارای شرایط فرزندخواندگی، آمار بالای بچه ها بدسرپرست غیرقابل واگذاری در مقابل بچه ها بی سرپرست، تعداد زیاد متقاضیان برای فرزند دختر در مقابل فرزند پسر و همچنین تعداد زیاد متقاضیان در گروه سنی زیر 2 سال و لزوم بررسی شرایط پرونده اجتماعی بچه ها به منظور فراهم کردن زمینه بازگشت بچه ها به خانواده اصلی و در صورت عدم امکان این موضوع، معرفی به متقاضیان فرزندپذیری نام برد.

مدیر روابط عمومی بهزیستی البرز در مورد ضرورت آماده سازی بچه ها و نوجوانان برای ورود به خانواده می گوید: در مورد بچه ها زیر 2 سال با توجه به گروه سنی معمولا اقدام خاصی صورت نگرفته و تنها به بررسی های پزشکی و اخذ گواهی سلامت اکتفا می شود. در مورد فرزندان بزرگ تر ملاقات با خانواده فرزندپذیر با حضور مددکار اجتماعی و معاشرت با خانواده در خارج از مرکز (حضور در مراکز تفریحی، پارک و بازدید از منزل آینده و...) و همچنین استفاده از خدمات روانشناس متبحر و بررسی وضعیت روانی و میزان آمادگی کودک برای ورود به زندگی جدید استفادهمی شود.