ساختمان چوبی یادگار دکتر کاکران - سبزا

سمن کاشانی / شهر ارومیه اولین مقصد آنها در ایران و در واقع دروازه آشنایی شان با ایرانیان بود. یکی از موثرترین راه های جلب توجه و نفوذ در میان مردم میزبان برای این تازه واردین، مدرن کردن سیستم آموزشی در ایران بود. بنابراین آنها شروع به ساختن مدارسی در ارومیه و روستاهای اطراف آن کردند. یکی از اولین روستاها، روستای سیر در نزدیکی شهر ارومیه بود. آنها با آموزش نوجوانان، بزرگسالان و حتی سالمندان، کم کم نیروی لازم برای تدریس در سایر شهرها و روستاهای ارومیه را به دست آوردند. به این ترتیب در کنار سوادآموزی، نخستین مراکز تربیت معلم نیز در ایران برای اولین بار در ارومیه شکل گرفت.

دکتر جوزف پلامب کاکران که بعدتر پایه گذار اولین دانشکده پزشکی و اولین بیمارستان در ارومیه و ایران شد، فرزند یکی از همین میسیونرهای آمریکایی بود. پدر و مادرش در سال 1848م برابر با 1227 خورشیدی به ایران آمدند و جوزف کاکران هفت سال بعد در ارومیه به جهان آمد. جوزف سال های کودکی و نوجوانی خود را در ارومیه گذراند و توانست در همان ایام زبان های کردی، آذری و ارمنی را در محیط چند فرهنگی ارومیه فرا گیرد.

تاسیس نخستین دانشکده عالی پزشکی

در 13 سالگی رهسپار آمریکا شد و در کالج پزشکی نیویورک مدرک پزشکی خود را دریافت کرد. پس از ازدواج به همراه همسر خود دوباره به ارومیه و کنار خانواده بازگشت و در روستای سیر فعالیت پزشکی خود را شروع کرد. تا اینکه در سال 1257 خورشیدی در محوطه باغی در ارومیه نخستین دانشکده عالی پزشکی ایران بعد از دارالفنون و 57 سال قبل از تاسیس دانشگاه تهران دایر و کاکران عهده دار سرپرستی آن می گردد.

دوره آموزشی در این مدرسه پنج سال بود و دانشجویان باید واحدهای فیزیولوژی، شیمی، آناتومی، امراض داخلی، جراحی، مامایی، شکسته بندی و تشخیص امراض را می گذراندند. تا سال 1904 میلادی یعنی طی مدت 27 سال پنج دوره با گواهی نامه پزشکی از این مدرسه فارغ التحصیل شدند. در مدت زمان اندکی کار مدرسه و طبیبان آن چنان بالا گرفت که مظفرالدین میرزای ولیعهد، گواهی نامه فارغ التحصیلی یکی از دوره ها را شخصا امضا نموده است. جالب اینکه بنای چوبی این نخستین مدرسه عالی طب ایران هنوز در خیابان دانش ارومیه پابرجاست، اگرچه در گذر ایام آسیب های جدی دیده است.

همزمان با این اتفاق در ایران و پایه گذاری پزشکی مدرن، نخستین بیمارستان کشور نیز با نام بیمارستان وست مینیستر با 150 تخت و کادر پزشکی غربی در ارومیه تاسیس می گردد. دکتر کاکران در سن 50 سالگی بر اثر بیماری تیفوس درگذشت. پیکر او و تقریبا تمامی هیات علمی غربی دانشکده در قبرستان سیر ارومیه یعنی همان جایی که دکتر کاکران کار خود را شروع کرد به خاک سپرده شد.

یکی از مهمترین عملیات جراحی برجسته دکتر کاکران که وی را در تمام ایران مشهور نمود، مداوای سعدالسلطنه است که به مرض مهلک سرطان مبتلا بود و در نهایت مهارت بر وفق مراحم مریض مداوا شده بود و باعث طول عمر نامبرده گشت.