ماهیت واژگان شناسی و اصطلاح شناسی تفاوتی ندارد - سبزا

وی در این نشست، اعلام نمود: اصطلاحات ناظر بر مفاهیم اند، اما روی دیگر سکۀ مفاهیم الفاظی هستند که بر آن ها دلالت می کنند.

سامعی گفت: زبان ساحت های مختلفی دارد، اما همگی تابع ساخت های یگانه ای هستند: زبان ارتباطی، زبان علم، زبان ادب و جز آن. بر خلاف معنی شناسی، صرف زبانی/ زبانشناختی با صرف اصطلاح شناختی تفاوتی ندارد. تقابل عمومی تخصصی، بیش از آنکه به زبان من حیث زبان مربوط باشد، به پیچیدگی جهان ما ارتباط دارد.

وی ادامه داد: تفاوت میان واژگان شناسی و اصطلاح شناسی در کاربر (فرد عادی در مقابل متخصص)، رویکرد (توجه به ساخت یا توجه به مفهوم)، مبدأ رویکرد (کلمات یا مفاهیم)، مقصد رویکرد (ساخت یا شناخت)، و موقعیت کاربرد (روزمره یا متخصصانه) است، نه در ماهیت. اصطلاح شناسی به مفاهیم می پردازد و زبان به نام گذاری مفاهیم.

این کارشناس افزود: در زبانشناسی، صرف یا ساخت واژه بخشی از علم دستور زبان است که به مطالعۀ ساختمان درونی کلمات، و تغییر شکل آنها برای کاربرد در واحدهای نحوی (گروه و جمله) می پردازد. منظور از ساخت وجودِ دو یا چند واحد (از عناصر معنادار زبان: تکواژ، کلمه) است که براساسِ طرح و الگویی مشخص در کنارِ یکدیگر، روی محورِ هم نشینی، قرار می گیرند و مجموعا یک کلمه یا واژه را می سازند.

وی گفت: ساخت ها از الگوهای مشخصی تبعیت می کنند که در مجموع فرایندها و قواعد صرفی را شکل می دهند. الگوها، بر اساس هدف ساخت واژه، به دو دسته الگوهای طبیعی و الگوهای اختیاری تقسیم می شوند. الگوهای طبیعی مبیّنِ اصولِ حاکم بر ساختِ واژه های موجود و نحوۀ شکل گیریِ واژه های تازه است، به صورتی که در دانشِ زبانیِ (توانشِ) سخن گویانِ یک زبان یافت می شود. الگوهای اختیاری آن دسته از فرایندهای ساخت واژه هستند که بر طبقِ تصمیمی مشخص و هدفی از پیش مشخص شده شکل می گیرند. فرایندهایی همچون اشتقاق، ترکیب، اتباع، دوگان سازی، و جز آن متعلق به الگوهای طبیعی واژه سازی هستند و سرنام سازی، اختصار، کوتاه سازی و درآمیزی مهم ترین فرایندها در میان الگوهای اختیاری. در نام گذاری مفاهیم، اصطلاح شناسی از تمامی فرایندهای طبیعی اختیاری استفاده می کند.

یادآوری می شود نشست های اصطلاح شناسی، با همکاری مرکز نشر دانشگاهی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی و انجمن زبانشناسی ایران چهارشنبه ها از ساعت 18 تا 20 برگزار می شود. علاقمندان برای دریافت اطلاعات بیشتر دربارۀ این جلسات علمی می توانند به وبسایت مرکز نشر دانشگاهی (www.iup.ac.ir) مراجعه کنند.