عقب ماندگی ما در حوزه گردشگری به وضوح مشهود است - سبزا

به گزارش خبرنگاران، غلام حسین شافعی در جلسه کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی که پنج شنبه در محل اتاق بازرگانی این استان برگزار شد، بیان کرد: در تحلیل هایی که ارائه می شود شاهد این هستیم که صنعت گردشگری با صنایعی همچون خودرو و نفت مقایسه می شود، واقعیت این است که این قیاس ها نابجا نیست و در بررسی کشورهای توسعه یافته می بینیم که گردشگری جایگاه خیلی بالایی را در اقتصادها دارد و این صنعت از نظر بهره وری در صدر یا جزء مولفه های برتر اقتصادی قرار می گیرد.

وی تاکید کرد: میزان اثرگذاری صنعت گردشگری بر اقتصاد از تمامی بخش های دیگر همانند کشاورزی، صنعت و... بالاتر است چرا که داده هایش به اقتصاد بسیار زیاد می باشد و گرفته هایش از اقتصاد خیلی پایین تر است.

شافعی مطرح نمود: گردشگری در برنامه ریزی های اقتصادی کشورهای توسعه یافته جایگاه خاصی را به خودش اختصاص داده اما متاسفانه ما از این بابت خیلی عقب هستیم؛ این عقب ماندگی زمانی بهتر دریافت می شود که در بعضی نظرات گفته می شود ما از نظر امکانات و پتانسیل های گردشگری بین 10 کشور برتر قرار داریم اما سهم مان از تجارت جهانی گردشگری کمتر از نیم درصد است. اینجا معین می شود که چه جفایی از گذشته تا کنون بر صنعت گردشگری روا داشته شده است و باید بررسی کنیم که چطور می توان این را جبران کرد.

وی اظهار کرد:حدود 1500 میلیارد دلار گردش درآمدهای گردشگری است و پیش بینی می شود این رقم تا سال 2030 به 1800 میلیارد دلار برسد؛ بهتر است چیزی درباره عدد کشور خودمان در این حوزه را بیان نکنیم چرا که بسیار ناچیز است.

شافعی گفت: تمام این آمار بیانگر این واقعیت است که ما در استفاده از پتانسیل ها و ظرفیت های حوزه گردشگری پیروز نبوده ایم و به نظرم مهم ترین دلیل آن نداشتنِ یک نقشه راه جامع است. سند گردشگری کشور مساله ای است که باید سریع تر پیگیری می شد و اگرچه طی دو سال اخیر سازمان میراث فرهنگی که خوشبختانه الان وزارتخانه شده است، کارهایی را در زمینه این سند انجام داده اما هنوز به نتیجه مطلوبی نرسیده است و هرآنچه که ما تاکنون در حوزه گردشگری انجام داده ایم با چشم بسته بوده چرا که دورنمای معینی درباره گردشگری نداریم و به همین دلیل بی برنامگی در کارها اتفاق می افتد.

رییس اتاق بازرگانی ایران اضافه کرد: بسیاری از مسائل دیگر نظیر مجوزهای واحدهای اقامتی، بازرسی ها، قوانین مختلف و... به دلیل بی برنامگی ما در این حوزه است؛ البته حوزه گردشگری متاثر از شرایط کلی اقتصادی کشور است و ما متاسفانه در کلیت اقتصاد کشور نیز شاهد بی برنامگی هستیم.

شافعی بیان کرد: گاهی به ما گفته می شود که مواضع شما مخالف اقتصاد آزادی است که طرفدار آن هستید اما این طور نیست و مسائل و معضلاتی در کشور وجود دارد که نیازمند تصمیم گیری ها و بازنگری ها در حوزه اقتصادی است؛ می بینیم که به بهانه حمایت از فعالیت های کوچک و متوسط، برخورد خوبی با واحدهای مولد اقتصادی نمی شود و همانند این است که فرزندان مختلفی را متولد کنیم و بی مادر در جامعه رها کنیم. واحدهای اقتصادی مولد باید حمایت شوند.

وی ادامه داد: متاسفانه سیستم اقتصاد ما به گونه ای است که اشکالات اساسی دارد و کارها در زمینه ای پیش می رود که انگار به تمام کارهای غیر مولد و غیر شفاف پاداش صورت می گیرد و هر چه کار شفاف است باید محاکمه شوند. اقتصادیات نباید به گونه ای باشد که تمام فشارهایش به آدم های سالم باشد. اگر روند چنین باشد و به فعالیت های شفاف فشار وارد شود و کارهای زیرزمینی سود زیادی داشته باشند، حتی اگر انسان سالم هم باشد، وسوسه سودهای هنگفت می شود.

شافعی اضافه کرد: این روندها باید تغییر یابد تا رونق تولید ایجاد شود. بخش خصوصی تا کنون فعالیت کرده و تاثیرگذاری خودش را هم داشته اما نباید وضعیت به گونه ای باشد که واحدهای اقتصادی مولد تاوان غیرمولدها را بدهند. بنابراین می بینیم که این درد همگانی است و فقط به حوزه گردشگری مربوط نمی شود که بگوییم چرا هتل ها، آپارتمان ها و واحدهای اقامتی مجوزدار درگیر مسائل فراوان هستند اما واحدهای مسافری بدون مجوز به راحتی فعالیت می نمایند و سود خودشان را می برند. متاسفانه سیستم اقتصادی ما بی برنامه است و اشکال دارد.

وی متذکر شد: به عنوان مثال در صنعت خودروسازی، 49 کارخانه پروانه بهره برداری دارند و 32 مجوز هم در حال ارائه است که به طور مجموع 81 پروانه واحد خودروسازی در جمهوری اسلامی می شود و این در حالی است که فرانسه 8 واحد، ژاپن 11 واحد، کره جنوبی 5 واحد و اسپانیا 10 واحد خودروسازی دارند. ایران 81 واحد خودروسازی دارد و همچنان در حال راه اندازی است و نتیجه چنین سیاست هایی را می بینیم که چه شده است؛ این ها نتیجه بی برنامگی و نداشتن نقشه راه است.

شافعی ادامه داد: همچنین در حوزه موتورسیکلت سازی همان وضعیت را شاهد هستیم؛ 177 کارخانه تولید موتورسیکلت مجوزدار داریم و 32 مورد هم در حال دریافت پروانه بهره برداری هستند. مجموع کشورهای کره جنوبی، اندونزی، ترکیه، تایوان، عربستان، پاکستان، هند، تایلند، بنگلادش، فیلیپین، چین، مالزی و ژاپن 82 واحد تولید موتورسیکلت دارند.

وی تاکید کرد: بنابراین می بینید که در سایر حوزه های دیگر اقتصاد به جز گردشگری هم وضعیت مناسبی وجود ندارد و بی برنامگی و نداشتن نقشه راه به وضوح معین است.

رییس اتاق بازرگانی ایران گفت: فرض بگیریم تحریم و سایر مسائل هم در کشور وجود نداشت؛ آیا این واحدها می توانستند از نظر اقتصادی مثبت فعالیت نمایند؟ خیر؛ آیا قیمت تمام شده این ها می تواند رقابت پذیر در حوزه جهانی باشد؟ هیچ وقت. حتی ما در حوزه گوجه فرنگی، کلا شش میلیون و 500 هزار تن تولید گوجه فرنگی داریم در حالی که دو میلیون و 500 هزار تن پروانه تولید داده ایم! ایراد و اشکال به مساله اقتصاد است و تمامی این مسائل حوزه های مختلف، حاصل بی برنامگی اقتصادی ماست.

شافعی گفت: وضعیت بی بدیلی را در زمینه سلامت داریم و هم از نظر تجهیزات و هم کادر پزشکی مجرب بین کشورهای منطقه سرآمد هستیم اما هفته ای دو پرواز از کابل به هندوستان برای مسائل پزشکی می رود. چرا نتوانسته ایم در حوزه سلامت، علی رغم پتانسیل هایمان جذب گردشگر داشته باشیم که مردم افغانستان در فاصله چندکیلومتری از مشهد به هندوستان می روند.

وی تاکید کرد: باید سه الی پنج مورد را به عنوان اولویت های گردشگری در نظر بگیریم و روی آن ها متمرکز شویم و به نتیجه برسیم؛ اگر بخواهیم تعداد زیادی موضوع مطرح کنیم و همه را به عنوان اولویت در نظر بگیریم، درواقع یعنی اولویتی نداریم. نمی توانیم همزمان 100 موضوع را به عنوان اولویت انتخاب کنیم.

شافعی اظهار کرد: بسیاری از گردشگران خارجی، اصلا به دنبال هتل مجلل و زیبا نیستند و قصد دارند جاهایی بروند که در کشور خودشان ندارند، می خواهند زندگی روستایی، کویر، کوه و... را ببینند و کشور ما پر از چنین امکاناتی است اما متاسفانه حتی در زمینه نیروی انسانی هم پیروز عمل نکرده ایم و بسیاری از گردشگران خارجی در کشور سرگردان و درگیر دلال ها می شوند.

وی ادامه داد: نیازمند تربیت نیروی انسانی ماهر در حوزه گردشگری هستیم و نباید تاکید خود را روی توانایی در صحبت کردن به زبان انگلیسی بگذاریم، راهنمایی که زبان انگلیسی را بداند اما نتواند درباره مسائل فرهنگی و تاریخی، در حوزه معرفی فردوسی پیروز عمل کند آیا می تواند عملکرد مثبتی داشته باشد؟ تربیت نیروی انسانی بسیار مهم است.

رییس اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: صنعت گردشگری در حوزه فرهنگی هم می تواند بسیار اثرگذار و مثبت عمل کند؛ زمانی وزیر خارجه یکی از کشورهای آسیایی پس از اجلاس داووس به ایران سفر کرد و زمانی که با ایشان ملاقات کردم به من گفت که همسفران من به شدت با سفرم به ایران مخالفت می کردند و پیش از سفر، تصور بسیار بدی نسبت به ایران داشتم اما زمانی که به اینجا آمدم، پس از چند روزی که در ایران بودم، در تماس تلفنی با خانواده ام گفتم که اولین تعطیلات مان را باید به ایران سفر کنیم و این کشور جاذبه های بسیار فراوانی دارد و به هیچ عنوان همانند آن چیزی که برای ما در خارج ترسیم می نمایند، نیست.

شافعی گفت: با افزایش قیمت دلار، ایران به عنوان یکی از ارزان ترین مقاصد گردشگری برای خارجی ها قرار گرفته است و باید بتوانیم به بهترین نحو ممکن از این فرصت استفاده کنیم.

وی گفت: در جلساتی با آقای مونسان، سرپرست وزارتخانه میراث فرهنگی، گلایه های بخش خصوصی را بیان کردم و قرار شد کمیته ای مشترک برای رفع این مسائل و کسب وکارهای حوزه گردشگری تشکیل شود. فعالان بخش خصوصی نیز باید در کنار بیان مسائل، راه حل هایشان را نیز ارائه نمایند.

رییس اتاق بازرگانی ایران اضافه کرد: گردشگری می تواند خیلی سریع جذابیت ایجاد کند و توسعه جهشی داشته باشد اما باید از فعالان این صنعت حمایت شده و کارها طبق یک سند راه و چشم انداز انجام شود.

شافعی گفت: گاهی گفته می شود وضع در مشهد بسیار خوب است و چندین میلیون زائر دارد؛ اما گفته نمی شود که بسیاری از این مسافران، هزینه هایشان بسیار بالاتر از درآمدهای شان برای مشهد است.

وی متذکر شد: این که بعضی ارگان ها مهمان سرا، زائرسرا و... برای پرسنل خودشان تاسیس می نمایند، اشتباه است و هزینه های بی خودی برای این کار انجام می دهند. اگر این ارگان ها با یک هتل مجلل و لوکس قرارداد ببندند، هزینه هایشان بسیار کمتر خواهد شد چرا که فقط بحث ساخت یک واحد اقامتی مطرح نیست و هزینه های پس از ساخت در دراز مدت برای آن ارگان ها زیان آور خواهد بود. متاسفانه تصمیم گیران آن ها در این حوزه توجیه نیستند و باید به آن ها شرح داده شود.

شافعی گفت: همچنین درباره اقتصادیات بر ارزش اضافه کرده بارها جلساتی را با نمایندگان مجلس برگزار کردیم و اکنون نیز این موضوع در حال پیگیری است و فعالان این حوزه می توانند نظراتشان را در این باره بیان نمایند.

وی شرح داد: در حوزه گردشگری صنایع دستی اهمیت فراوانی دارد و حتما به عنوان یکی از اولویت های این صنعت باید در نظر گرفته شود. همچنین در صنعت گردشگری نباید فقط گردشگری خارجی را ببینیم و گردشگران داخلی سهم بسیار بیشتری در این صنعت دارند.

شافعی گفت: بعضی اوقات شاهد این هستیم که گردشگران خارجی مناطقی از ایران را می شناسند و سفر کرده اند که ما ایرانی ها هم از آنجا اطلاع نداریم و به آن مناطق سفر نکرده ایم و این مساله حاکی از این است که در زمینه معرفی و جذب گردشگر داخلی نیز باید بیشتر کار کنیم.