آشکار شدن زوایای تاریک پیشینه تاریخی، آنالیز و پژوهش به منظور تکمیل نقشه باستان شناسی کشور
به گزارش سبزا، سرویس تاریخ و سیاست خبرنگاران: ابراهیم روستایی فارسی، سرپرست هیئت باستان شناسی گفت: در شکل گیری و تکوین فرهنگ ها عوامل عمده ای همانند آب و هوا، خاک و محیط زیست، منابع آبی و اقلیم، منابع غذایی، ارتباط و... نقش دارند و زاگرس به عنوان یک واحد طبیعی مستقل و مرتبط با واحدهای متفاوت طبیعی اطراف، به خاطر محیط طبیعی مناسب و دارا بودن منابع سرشار، مأمن استقرارهای نسبتاً قابل توجه از دوران پارینه سنگی تا به امروز بوده است.
این باستان شناس اضافه نمود: حوضه رود کُر در شمال استان فارس به علت ویژگی های جغرافیایی و زیست محیطی از نظر مطالعات باستان شناختی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و تا به امروز پژوهش ها و آنالیز های مختلفی در بیشتر قسمت های آن اجرا شده اما در این بین خلأ مطالعات منسجم و روشمند باستان شناختی که منجر به شناسایی کامل محوطه ها و دستیابی به درک درستی از روند تحولات استقراری آن ها در طی ادوار مختلف گردد، در محدوده شهرستان زرقان به ویژه بخش جنوب و جنوبشرقی به چشم می خورد.
سرپرست هیئت باستان شناسی اظهارکرد: شهرستان زرقان یکی از شهرستان های استان فارس و مرکز آن، شهر زرقان به فاصله 25 کیلومتری شمال شرقی شیراز است، این شهرستان پیش تر بخشی از شهرستان شیراز بوده که در 10 مهر 98 به شهرستان تبدیل شده، شهرستان زرقان از شمال با شهرستان مرودشت، از شمال غرب، جنوب و جنوب شرق با شهرستان شیراز، از شمال غرب با شهرستان بیضا و از شرق و جنوب شرق با شهرستان خرامه همسایه است.
روستایی فارسی گفت: فعالیت های باستان شناختی پیش از این در شهرستان زرقان را پال گاچ (1968-1966)، ولفرام کلایس (1963)، ویلیام سامنر (1972-1968)، عباس علیزاده (1374)، علی اسدی و توبین هارتنل (1386)، فضل الله حبیبی (1392)، کامیار عبدی (1394) و اکبر عزیزی (1397) انجام داده اند.
او توضیح داد: هیأت آنالیز باستان شناسی شهرستان زرقان با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کار خود را به منظور آنالیز در منطقه ای به وسعت بیش 1200 کیلومتر مربع، شروع کرد و آنالیز نزدیک به 50 روز به درازا انجامید.
سرپرست هیئت باستان شناسی با بیان اینکه اهداف این آنالیز و پژوهش در شهرستان زرقان، آنالیز و شناسایی، ثبت آثار و تکمیل نقشه باستان شناسی کشور در نظر گرفته شد گفت: آنالیز باستان شناسی به صورت پیمایشی فشرده صورت گرفت و محدوده آنالیز با شبکه بندی ارائه شده از سوی پژوهشکده باستان شناسی به صورت جداگانه آنالیز شد.
روستایی فارسی اعلام کرد: محدوده آنالیز باستان شناسی شهرستان زرقان متشکل از 2 بخش دشت و کوهستان است که روش آنالیز در این بخش ها با هم متفاوت بود، آثار قابل شناسایی در دشت که نسبت به ارتفاعات در سطحی پایین تر و پست تر قرار داشتند، به صورت فشرده شناسایی و ثبت شدند.
او با اشاره به اینکه آنالیز منطقه کوهستانی شهرستان زرقان که محدوده شمال غربی تا جنوب شرقی شهرستان را در بر می گیرد به پارک محافظت شده بین المللی بَمو، پادگان آموزشی احمدبن موسی (ع) و سایر مراکز نظامی محدود می گردد توضیح داد: در آنالیز بخش های کوهستانی شهرستان زرقان محدودیت هایی همچون نبود بودجه کافی، مدت زمان طولانی آنالیز، وجود مراکز نظامی، محدوده حفاظت شده پارک بین المللی بَمو و فصل زایش و شیردهی جانوران حفاظت شده در این پارک سبب شد آنالیز باستان شناسی در این بخش در فصلی دیگر انجام گردد.
سرپرست هیئت باستان شناسی اضافه نمود: در آنالیز شهرستان زرقان از محوطه ها و آثار بر جای مانده، بقایای فرهنگی همچون، سفال، آثار معماری و دست ساخته های سنگی به دست آمد که بر اساس آنها، گاهنگاری نسبی محوطه ها صورت گرفت.
این باستان شناس با اشاره به اینکه در این آنالیز بیش از 200 محوطه باستانی شناسایی و ثبت شدند که این آثار و محوطه ها دوره های فرهنگی مختلفی را در بر می گیرند گفت: از این میان، بیش از 40 محوطه به دوران پارسنه سنگی میانه، فرا پارینه سنگی و نوسنگی، بیش از 40 محوطه به دوره های فرهنگی پیش از تاریخ فارس همچون موشکی، جری، گپ، باکون (الف و ب)، لپویی، بانش و ...، کمی بیش از 50 محوطه به دوران تاریخی (هخامنشی، پساهخامنشی و ساسانی) و سایر محوطه ها به سده های نخست، میانه و متاخر اسلامی تعلق دارند که امید بر آن است زوایای تاریک پیشینه تاریخی این گستره بیش از پیش آشکار گردد.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران