اطلس زبانی ایران طرح کلان در دست انجام پژوهشکده زبان شناسی ، کتیبه ها و متون - سبزا

به گزارش خبرنگاران به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، فریار اخلاقی مدیر گروه زبان و گویش رایج پژوهشکده زبان شناسی، کتیبه ها و متون پژوهشگاه این مطلب را امروز دوشنبه 26 اذر 97 در نشست تخصصی هفته پژوهش عنوان نمود .

او هدف اصلی این گروه را مستند سازی ، آنالیز و پاسداری از میراث زبانی شفاهی ایران، مستند سازی گونه های زبانی در خطر ایران ، تدوین واژه نامه های گویشی و ... گفت و اضافه کرد: پیشبرد طرح اطلس ملی زبانی ایران ، تدوین واژه نامه توصیفی رده شناسی و ... از فعالیت های عمده این گروه در سال پژوهشی 96-97در قالب طرح های موظفی بوده است.

او طرح ملی اطلس زبانی ایران را طرح کلان در دست انجام گروه زبان و گویش رایج دانست و توضیح داد: این طرح که از سال 94در دست برنامه ریزی و اجرا است مستند سازی ، آنالیز و ترسیم نقشه های زبانی رایانه ای گستره زبان های ایرانی و غیر ایرانی رایج در مرزهای جغرافیایی کشور ایران را در دستور کار دارد .

او در تشریح اقدامات صورت گرفته در فاز جدید اطلس زبانی ایران از سال گذشته تا کنون به تجمیع داده های گویشی دیجیتال شده و نمونه های آوانویسی شده و ایجاد بانک داده های گویشی طرح در پژوهشکده، برنامه ریزی در جهت تعامل با استان ها و راهنمایی اطلس های استانی اشاره نمود .

اخلاقی اضافه کرد: تکمیل و گرد و آوری نمونه های زبانی 240آبادی شهرستان خرم آباد از استان لرستان و شروع گردآوری نمونه ای زبانی 876آبادی باقیمانده از شهرستان های الیگودرز ، ازنا ، درود ، بروجرد و دوره ، سلسله ، دلفان، پلدختر، کوهدشت و رومشکان جهت تکمیل اطلس زبانی ایران و رایزنی با استان های هرمزگان ، چهارمحال و بختیاری ، البرز ، تهران ، مازندران ، گلستان ، آذربایجان غربی ، آذربایجان شرقی برای شروع یا تکمیل گردآوری نمونه های زبانی در قالب گردآوری نمونه های زبانی از آبادی های کشور صورت گرفته است .

او در ادامه به آوانویسی رایانه ای و تدوین اطلس های استانی اشاره نمود و صفحه نخست نرم افزار اطلس زبانی ایران ، مربوط به فراخوانی یک گویش بر اساس تقسیمات جغرافیایی کشور و نام آبادی و صفحه ای از نرم افزاری که آوانویسی تفصیلی مصاحبه های زبانی در آن انجام می گردد را نمایش داد .

آنالیز مستند نگاری سکه های نو یافته در گنجینه آبگینه

مهنار رحیمی فرمدیر گروه متون و کتیبه های دوران اسلامی دیگر سخنران این نشست به ارایه گزارشی از فعالیت های صورت گرفته در این گروه پرداخت و آنالیز کتیبه های فارسی جمهوری خودمختار نخجوان ، شعر در بناهای تاریخی شهر اصفهان ، مستندنگاری مهر های کتیبه دار اسلامی ، مستند نگاری کتیبه های خانقاه صفی علیشاه و ... را از جمله طرح های موظفی سرانجام یافته این گروه گفت و به تشریح هر یک پرداخت .

او در تشریح سایر طرح های پژوهشی در حال اجرا در این گروه به طرح آنالیز مستند نگاری سکه های نو یافته در گنجینه آبگینه ، اصول و مبانی شناخت کتیبه های دوره اسلامی اشاره نمود و گفت :گنجینه میراث تهران در عملیات کشف و ضبط آثار تاریخی از قاچاقچیان ، به مجموعه ای نفیس از سکه های دوران مختلف تاریخ ایران دست یافته است ، این مجموعه ارزشمند حدود 4500 سکه ایرانی را در بر دارد، که شامل سکه های پیش از اسلام و بعد اسلام می گردد ؛ از این مجموعه تعداد 400 سکه از دوره های تاریخی از قرون دوم تادوازدهم جهت مطالعه و آنالیز انتخاب شده اند .

او هدف از این مطالعه را روشن ساختن موارد مهم تاریخی دانست که از آنالیز سکه ها منتج می گردد زیرا که سکه های سالم از منابع اولیه محسوب می شوند که شرایط سیاسی، مالی، اجتماعی، مذهبی، هنری و ... عصر خود را بازگو می نمایند.

مستند نگاری 90درصد کتیبه های غیرمنقول

دیگر سخنران این نشست فریبا شریفیان مدیر گروه زبان های باستانی و متون کهن به تشریح فعالیت های این گروه در پژوهشکده ، زبان شناسی ، کتیبه ها و متون پرداخت و فروپاشی شاهنشاهی ساسانی، مهاجرت پارسیان هند و پیوند آن با بعضی متون حماسی شروع اسلامی ، دستور زبان آرامی باستان ، گردآوری مجموعه مقالات همایش میراث زبانی ، مستند نگاری کتیبه های هیروگلیف اورارتویی ایران و ... را طرح های موظفی صورت گرفته این گروه در سال 96گفت.

او در ادامه به طرح های پژوهشی در دست اقدام ، مقالات علمی پژوهشی ، مقالات همایش ها،کتاب های چاپ شده و... اشاره نمود و اضافه کرد: در سال 1388طرح ملی اطلس کتیبه های ایران باستان به صورت سایت دو زبانه و برای جمع آوری اطلاعات کتیبه های منقول و غیر منقول استان ها طراحی شده است .

شریفیان گفت: اطلس کتیبه ها شامل کتیبه های غیر منقول و کتیبه های منقول مشتمل بر مهر ، گل ، سکه ، آجر نوشته ، سفال نوشته و گل نوشته و ... است و هم اکنون حدود 90درصد کتیبه های غیر منقول و درصد کمی از کتیبه های منقول مستند سازی و وارد سایت ساترا شده اند .

انجام 21طرح موظفی در پژوهشکده زبان شناسی ، کتیبه ها و متون

داریوش ذوالفقاری رییس پژوهشکده زبان شناسی، کتیبه ها و متون نیز در ادامه این نشست به ارایه گزارشی از فعالیت های این پژوهشکده پرداخت و گفت: این پژوهشکده ، چاپ 16کتاب ، 21طرح موظفی ، 2طرح امانی پیمانی ، 16مقاله علمی پژوهشی ، 3مقاله علمی ترویجی ، 23مقاله همایش ، 11چکیده مقاله همایش وبرگزاری 1کارگاه را در کارنامه سال پژوهشی 96-97دارد .

او در ادامه به برگزاری همایش و نشست های تخصصی همچون زبان مادری، خیام، عزیز خان مکری، آیین نکوداشت حافظ شیرازی، کارگاه کتیبه ، سخنرانی میراث مشترک ایران و قفقاز، سخنرانی مشترک ایران و ایرستان و... اشاره نمود و گفت: کتاب های سکه های ساسانی همدان ، کتیبه های هیروگلیف اورارتویی ایران ، مسجد عتیق شیراز ، نوروز نامه خیام و... تعدادی از کتاب های چاپ شده در این پژوهشکده هستند .

او راهنمای جغرافیای سنگ نوشته های پهلوی استان فارس ، مجموعه مقالات گروه زبان و گویش رایج شماره 2، زبان آرامی باستان ، کودک، استعاره و شناخت، توضیح نصاب الصبیان مولانا یعقوب چرخی را از کتابهای آماده انتشار این پژوهشکده دانست .

در حاشیه این نشست باران ایشانی افوسی به نقالی و شاهنامه خوانی پرداخت .