صندلی آرشیو و آرشیویست در زمان های مهم تاریخی - سبزا

آرشیوها حافظه های تاریخی هستندکه در قالب حافظه شهری،مردمی،ملی،منطقه ای خصوصی شکل می گیرند.آن ها ممکن است به تبع منشاء ایجاد نماینده آن و مکانی که درآن قرارمی گیرند تقسیم بندی موضوعی ،ساختاری و کار کردی پیدا وبه استانی ،ایالتی ، شهری ،سازمانی و ملی تقسیم بندی شوند.آرشیوها نگهبانان حافظه جوامع مدرن هستند و ملتهابه طور به صورت فزآینده ای هرروز به آن ها وابسته ترمی شوند زیرا حافظه های سنتی به سرعت در حال نابودی است و هویت های جدید در قالب های جدید سندی شکل می گیرد.این تغییرات آرشیوها را از مکانی برای نگهداری اسناد قدیمیبه شاهراهی برای دسترسی به اطلاعات تبدیل نموده است.واسطه گری بین آفرینند گان سند و استفاده نمایندگان و دخالت مستقیم در فرآیند دریافت،ساماندهی و اطلاع رسانی با حفظ امانت در نگهداری و ارائه سند و حتی ارائه ارزش افزوده اطلاعاتی باعث شده تا امروزه آرشیوها ومراکز اسنادی در جنبه های مختلفی تاثیر گذاری داشته باشند.ورود اسناد به آرشیو نه تنها زمینه استفاده و دسترس پذیری آن را فراهم می نماید بلکه نوع اطمینان خاطر برای پژوهشگران استفاده نماینده از سند در اصالت و درستی آن را فراهم می نماید.نگرش اعتبار بخشی به اسناد و آرشیو از دلایل اصلی شکل گیری آرشیو بوده است.این آرشیوها هستند که به عنوان بخشی از حافظه اجتماعی فرم دهنده آگاهی اجتماعی هستند و نقش فعالی در تغییرات اجتماعی در سطوح مختلف دارند جایی که بیشتر پژوهشهای در امور انسانی براساس منابع آرشیویی شکل می گیرد.انواع آرشیوها مانند آرشیو های خانوادگی و خاندانی بدلیل ارتباط با زندگی روزانه مردم عادی، اهمیت زیادی در هویت بخشی اجتماعی دارند.

آرشیوها امروزه به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در تحولات اجتماعی مطرح شده اند.تحول درآرشیو ها دردو سده اخیر به نوعی تاثیرپذیری از تحولات سیاسی و اجتماعی هر دوره بوده و به تبع ضرورتها و نیازها،اهداف و کارکرد آن ها نیز تغییر یافته است.دوره گذار از مکانی برای نگهداری و قدرت طلبی به محلی برای نگهداری و ساماندهی اطلاعات تا نهادی تاثیرگذار برای مدیریت اطلاعات آینده باعث شده تا آن ها بتوانندصندلی خود را حفظ نمایند.

نکته مغفول در آنالیز کارکرد آرشیوها،صندلی آرشیویست ها به عنوان گردانندگان آن ها است.سوالاتی مانند نقش آرشیویست ها در تاثیر گذاری آرشیو در زمانهای مهم تاریخی چیست؟ تا چه اندازه ای دیدگاههای آن ها می توانددر ارتقا کارکرد آرشیوها تاثیر گذار باشد؟و تا چه اندازه ای نیازهای روز مخاطبان باید در عملکرد آرشیوها مدنظر قرار گیرد؟می توانددر روشن کردن این عملکرد موثرباشد.

آنالیز کارکرد آرشیویست ها در جهان نشان می دهد کهلزوم ارائه نگرشهای جدید برای تطبیق عملکردآرشیوهامتناسب با تغییرات جدید و نیازهای روز مد نظر آن ها قرار گرفته است.آرشیویست های امروزی بیشتر ازآن که به آرشیو به عنوان شغل نگاه نمایند به آن به عنوان حرفه ای برای آموختن ومفید بودن نگاه می نمایند.آموزش این که فرد به عنوان آرشیویست فکرکند و نسبت به مسائل روز و جامعه حساس باشد تعهد آن ها را درباره حفاظت از اسناد به عنوان مدارک اصیل و قابل اعتماد به انجام می رساند و زمینه تعامل آن ها با اسناد و جامعه استفاده نمایندگان صندلی آن ها را روزبروز بیشتر ارتقا می دهد.تاکید بر متنی که سند در آن فراوری شده،ارتباط بین آرشیو با فراورینمایندگان و توجه به استفاده نمایندگان احتمالی، به آرشیو صندلیی فراتر از مکانی برای نگهداری اسناد به آن ها داده است.در مجموع مواردی مانند جهت دهی به پژوهشهای تاریخی،جمع آوری خاطرات،مدیریت فعالانه اسناد در قبل از ورود به آرشیوها، سیاستهای گزینش و اطلاع رسانی و خصوصا مواجهه با تغییرات زیاد تکنولوژی از جمله شبکه های اجتماعی و وب سایتها می تواند می تواند آرشیو ها و مراکز اسناد قرار گیرد.

نگاهی به شرایط کارکرد مراکز اسناد و آرشیوها بیانگر آن است که هنوز بسیاری از آن ها به عملنمودها ووظایف اولیه آرشیوی توجه داشته و حتی در انجام بعضی ضعف دارند.توجه به مسائلی مانند سازماندهی،اطلاع رسانی و خدمات دهی مربوط به دو دهه پیش در جهان می گردد و امروزه آرشیوها متناسب با رشد و گسترش سریع زیرساخت های اطلاعاتی و تغییر ذائقه های اطلاعاتی مردم نگرشهای جدیدی را مد نظر قرار داده اند که مهمترین آن بودن با مردم و در کنار جامعه است.ایجاد انگیزه برای ارتباط مردم با آرشیو و مراکز اسناد و به تبع آن تاثیر گذاری بیشتر از شاخصه های مهم می باشد. در جوامع پیشرفته میزان مراجعه مردم به آرشیوها و کوشش برای دسترسی به اطلاعات نشانگر سرزنده بودن جامعه و علاقه مندی برای پیشرفت در آینده است.در این میان نباید از نقش آرشیویست ها به عنوان عنصر تاثیر گذار برای درک نیازها و مسائل مردم و استفاده بهینه از انواع در دسترس اسناد جهت آگاهی رسانی و فایده مندی برای مردم غافل شد.مساله ای که به نظر می رسد کمتر مد نظر مراکز اسناد در ایران قرار گرفته و ضمن این که ارتباط کارکنان آن ها با بدنه اجتماعی ضعیف می باشد باعث شده تا در فهم صندلی آرشیوها به عنوان مراکز مهم تاثیرگذار فرهنگی در زمانهای مهم تاریخی تردید جدی بوجود آید.