مسکن دولتی ماهی 20 میلیون! - سبزا

به گزارش دنیای اقتصاد، بر این اساس احداث چهار میلیون واحد مسکونی در برنامه چهار ساله دولت سیزدهم نهاده شد. در این میان بنا بر اعلام اداره کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی، سهمیه این استان از طرح نهضت ملی مسکن در حال حاضر 40 هزار واحد مسکونی در سال است که 22 هزار واحد در منطقه ها شهری و 18 هزار واحد در منطقه ها روستایی احداث می گردد. در این میان مردم خراسان جنوبی با توجه به افزایش متوالی اجاره بها و هزینه های بالای ساخت و ساز، از طرح نهضت ملی مسکن استقبال چشمگیری داشتند و بیش از 74 هزار نفر در خراسان جنوبی ثبت نام کردند که از این تعداد تا به امروز 31 هزار و 763 نفر پایش و برای ساخت مسکن واجد شرایط پنج گانه اعلام شده اند.

اما با وجود تمامی کوشش ها این طرح همچنان درگیر تامین زمین، برطرف مسائل زیرساختی مانند برق و آب و ناتوانی متقاضیان در پرداخت آورده نقدی است.

در متن زیر به موضوع چالش های پیشرفت طرح نهضت ملی مسکن در استان خراسان جنوبی در گفت وگو با چند انبوه ساز مقیم می پردازیم.

مسائل فراوان سد راه طرح پیروز

مدیرعامل و رئیس هیات مدیره شرکت باستیان بنا با اشاره به آغاز ساخت 800 واحد مسکن ملی در منطقه زعفرانیه بیرجند گفت: ساخت و ساز این واحدها آغاز شده و در مرحله اتمام فونداسیون است. دیوار و سقف نیز آماده شده و در آستانه اجرا است.

محمد خوشنام با اشاره به موانع و مسائل اجرای این واحدها تشریح کرد: مشکل اصلی انبوه سازان در اجرای مسکن ملی تامین نقدینگی است. با توجه به تورم مصالح ساختمانی و نیز هزینه بسیار گران قیمت تمام شده ساخت و در عین حال با توجه به مبلغ تسهیلاتی که بانک به ازای هر واحد پرداخت می نماید، تامین وجه و آورده از سوی مردم دچار مشکل شده و اکنون بزرگ ترین معضل ما این مساله است.

وی با اعلام اینکه واحدهای در دست ساخت 102 متر مربع هستند که متراژ مفید آنها 90 مترمربع است؛ گفت: قیمت قرارداد ما 5 میلیون و 730 هزار تومان است که با ارزش اضافه نموده و سایر مواردی که در تعهد عضو است، قیمت تمام شده بدون تعدیل نرخ، به متری 8 میلیون تومان می رسد و اگر تعدیل نرخ هم به آن بخورد، بیش از این مبلغ می گردد. با احتساب متری 8 میلیون تومان، قیمت ساخت هر واحد به 800 میلیون تومان می رسد که 350 میلیون تومان از آن در قالب تسهیلات بانکی پرداخت می گردد و متقاضی باید 450 میلیون تومان به عنوان آورده بیاورد.

خوشنام یادآور شد: واریز این مبلغ از سوی متقاضی در یک بازه زمانی دوساله که طرح تعریف شده، به این معناست که عضو باید ماهانه 20 میلیون تومان پرداخت کند که واریز چنین رقمی در توانایی کمتر کسی است. هرچند متقاضیان محدودی هستند که با داشتن وجه نقد می توانند در این طرح مشارکت نمایند؛ اما عموم متقاضیان دچار مشکل هستند و اگر مبلغ وام افزایش پیدا نکند؛ به نظر می رسد در آینده نزدیک بسیاری از متقاضیان ریزش نمایند.

به گفته وی تا به امروز هر عضو 80 میلیون تومان پرداخت نموده و طی سه ماه آینده باید 60 میلیون تومان دیگر واریز کند که به نظر می رسد تعداد زیادی از متقاضیان معرفی شده به علت ناتوانی در واریز این مبلغ در آن موقع ریزش نمایند. اگر دولت بخواهد این طرح با پیروزیت انجام گردد، به یقین باید سازوکارهایی بیندیشد که ازجمله مهم ترین آنها افزایش مبلغ تسهیلات از 350 میلیون تومان به 550 تا 600 میلیون تومان است تا عضو بتواند با یک آورده حداقلی مشارکت کند و صاحب خانه گردد.

کمبود متقاضی برای واحدهای مسکن ملی

به گفته خوشنام؛ در بیرجند حدود 12 تا 13 هزار نفر واجد شرایط دریافت مسکن ملی بودند؛ اما وقتی که اداره راه و شهرسازی تقویم واریزی را اعلام و درخواست کرد که متقاضیان سهم آورده خود را واریز نمایند، از این تعداد تنها 1400 نفر یعنی 10 درصد از افراد پول واریز کردند و 90 درصد به جای مانده به علت ناتوانی در پرداخت و عدم رعایت این تقویم مالی، اصلا به این عرصه وارد نشدند.

خوشنام ادامه داد: اکنون راه و شهرسازی 4200 واحد را با انبوه سازان استان عقد قرارداد نموده که با توجه به مشارکت 1400 عضو، انبوه سازان به تعداد این متقاضیان می توانند پروژه های خود را آغاز نمایند و بقیه باید انتها پیمان بدهند. لذا در همین اوایل کار شوک بزرگی به انبوه سازان وارد شده است.

وی با اشاره به کمبود متقاضی مسکن ملی اعلام کرد: برای 800 واحدی که در حال ساخت آن هستیم، با توجه به تعداد اعضایی که ثبت نام نموده اند، 66 درصد اعضای این پروژه معرفی شده که حدود 500 تا 550 متقاضی است و برای باقی واحدها باید راه و شهرسازی تدبیری بیندیشد. همان طور که در مسکن مهر پیش بینی نموده بودند که اگر انبوه ساز طرف قرارداد راه و شهرسازی مجموعه ای را آغاز و احداث کرد؛ اما راه و شهرسازی نتوانست برای آن عضو جذب کند، به چه نحوی عمل می نمایند که اعلام شد زمین آن را به صورت مشارکت در اختیار انبوه ساز می گذارند، یا به انبوه ساز می فروشند، یا فرم ج را حذف می نمایند.

وی اضافه نمود: برای 800 واحد د ر حال گرفتن پروانه، اجرای فونداسیون و... هستیم که با داشتن 550 متقاضی وقتی برای گرفتن وام مراجعه می کنم، باید اعضا را به این پروژه متصل نمایند که بانک مسکن بداند پروژه 800 واحدی دارای 800 متقاضی است؛ در مراحل بعدی حتی اگر یک عضو ریزش کرد و نتوانست منابع تامین کند، باید عضو جایگزین معرفی نمایند و عضو جایگزین به بانک معرفی گردد.

ضرورت افزایش وام و کاهش نرخ سود

رئیس هیات مدیره انجمن انبوه سازان خراسان جنوبی بعلاوه با اشاره به تبعات منفی افزایش وام مسکن ملی اظهار کرد: اگرچه افزایش مبلغ وام هم خود مسائلی را در پی دارد و متقاضیان بعدها در پرداخت اقساط این وام دچار مشکل خواهند شد. از این رو دولت در عین افزایش مبلغ وام، باید نرخ سود تسهیلات را کاهش دهد. همان طور که در مسکن مهر، نرخ سود تسهیلات بانکی 4 درصد در روستاها و 7 درصد در شهرها بود که این نرخ تسهیلات بسیار ارزان بود. اما اکنون نرخ سود تسهیلات 18 درصد تعریف شده که موجب می گردد مبلغ اقساط بانکی بسیار بالا برود و متقاضیان در پرداخت اقساط این تسهیلات تحت فشار قرار بگیرند.

وی تاکید نمود: اگر دولت می خواهد اقدام مناسبی برای پیشرفت مطلوب طرح نهضت ملی انجام دهد و وعده های خود را عملی کند، هم باید مبلغ وام افزایش پیدا کند و هم نرخ سود تسهیلات را کاهش دهد و این دو باید همزمان انجام گردد تا یاری موثری به متقاضیان باشد.

این انبوه ساز با بیان اینکه دولت باید بازار مصالح ساختمانی را مدیریت کند، پیشنهاد کرد: یا حداقل دولت ردیف اعتباری باز کند و انبوه سازان به تعداد واحدی که در دست اجرا دارند، مصالحی مثل میلگرد یا آهن آلات مورداحتیاج خود را از مسیری که دولت معین می نماید؛ بتوانند با قیمت مناسبی تامین نمایند تا در پروژه خود استفاده نمایند و دچار مشکل نشوند.

وی درباره روند پرداخت تسهیلات گفت: 20 درصد از پیش پرداخت تسهیلات 350 میلیون تومانی پرداخت شده و طی هفته های آینده باید 10 درصد قسط فونداسیون را دریافت کنیم؛ منتها عضو به تعداد کافی برای این پروژه ها وجود ندارد.

مسکن ملی تحت تاثیر آشفتگی در بدنه وزارت راه

خوشنام خواهان مدیریت صحیح این مسائل شد و اضافه نمود: اما متاسفانه وزارت راه وشهرسازی در طول یک سال گذشته به لحاظ مدیریتی بسیار دچار تزلزل بوده و مسائل زیادی داشته و اکنون نیز در نبود وزیر راه و شهرسازی، سرپرست برای این وزارتخانه منصوب شده است. بدون تردید در وزارتخانه ای با این عظمت و زیرمجموعه های مختلف در بخش های راه و مسکن، باید وزیری متناسب با این حجم از مسوولیت ها روی کار بیاید که به لحاظ سبقه کاری، توانمندی لازم برای انجام کار را داشته باشد. اما متاسفانه کسانی که بحث نهضت ملی مسکن را مطرح می نمایند؛ سابقه و فعالیتی در حوزه مسکن نداشته اند یا با مسائل این حوزه آشنا نیستند که این خود لطمه بزرگی به نهضت ملی مسکن است که وعده دولت است و تحقق یافتن ساخت 4 میلیون مسکن در طول 4 سال به مدیران و مسوولان مسلط و توانمندی احتیاج دارد و در غیر این صورت نمی توان این طرح بزرگ را به انتها رساند.

وی با بیان اینکه در مسکن مهر وزارتخانه ها با هم همراه بودند، گفت: به طور نمونه در تفاهم نامه ای که انبوه سازان با وزارت راه و وزارت کار داشتند، قید شده بود که بیمه قراردادهای مسکن مهر یک نرخ ثابت است، اما در نهضت ملی مسکن چنین اتفاقی نیفتاده است. یا مسکن مهر را از مالیات معاف نموده بودند؛ اما اکنون اعلام شده که به ازای هر واحد باید یک میلیون تومان مالیات پرداخت نمایند.

وی ادامه داد: شرایط انبوه سازان و متقاضیان در مسکن مهر بسیار بهتر از نهضت ملی مسکن بود و متقاضیان با حداقل آورده 12 میلیون تومانی توانستند صاحب خانه شوند. یعنی ما هر واحد را به قیمت 37 میلیون تومان تحویل دادیم که 25 میلیون تومان از این مبلغ تسهیلات 7 درصدی بود. به عبارتی متقاضیان تنها یک سوم از مبلغ واحد مسکونی را پرداخت کردند که بسیار کار را برای آنها راحت تر می کرد. اما در نهضت ملی مسکن متقاضیان باید بیش از 60 درصد قیمت مسکن را خودشان پرداخت نمایند و با این نرخ بالا تامین این وجه برای آنها بسیار مشکل است.

خوشنام درباره آینده پروژه مسکن ملی و زمان اتمام این واحدها گفت: اگر دولت به تعهد خود عمل کند و متقاضیان را پای کار بیاورد که آورده خود را پرداخت نمایند یا مبلغ تسهیلات افزایش یابد و به لحاظ نقدینگی مسئله ای وجود نداشته باشد تا مبلغ کارکرد انبوه سازان طی قرارداد منعقد شده تامین گردد؛ آمادگی داریم در مدت زمان دوساله پروژه را به انتها برسانیم؛ در غیر این صورت در زمان اتمام پروژه تاثیرگذار است و آن را دچار مشکل و وقفه می نماید.

عدم استقبال مردم در پی ناتوانی در پرداخت آورده

بعلاوه مدیرعامل شرکت دنیا سازان خراسان جنوبی با اعلام اینکه این شرکت ساخت 350 واحد در شهر بیرجند با متراژ 90 و 107 متری مفید را در دست اجرا دارد، گفت: زمین برای ساخت این واحدها در اواخر شهریور سال 1401 به ما تحویل داده شد. ساخت و ساز را آغاز نموده ایم و پروژه های مسکن ملی با پیشرفت فیزیکی حدود 5 تا 10 درصد در مرحله اجرای فونداسیون هستند.

غلامحسین دنیای درباره قیمت ساخت این واحدها اظهار کرد: اوایل وزارت راه و شهرسازی بخشنامه ای را ابلاغ نموده بود که طی آن قرارداد واحدهای مسکن ملی به قیمت متری 4 میلیون و 750 هزار تومان بسته شد که در آن پروژه ها بدون محوطه سازی، بدون نصب آسانسور و... بود؛ اما در اینجا واحدها به صورت طبقاتی و انبوه سازی احداث می شوند، بعلاوه باید محوطه سازی انجام و آسانسور نصب و پروژه به صورت کامل تحویل متقاضیان داده گردد؛ از این رو به ازای هر مترمربع حدود 700 تا 800 هزار تومان به قیمت ساخت اضافه شده و قیمت مندرج در قرارداد به حدود متری5 میلیون و 600 هزار تومان رسیده است.

عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان خراسان جنوبی با اعلام اینکه نرخ تعدیل بر اساس لیست بهای سه ماه سوم 1400 است، گفت: امیدواریم دولت نرخ تعدیل را به صورت واقعی اعلام کند.

وی درباره موانع و چالش های ساخت مسکن ملی اذعان کرد: موانع مربوط به کمبود بودجه است. در حال حاضر ساخت این پروژه ها با وام 350 میلیون تومانی پاسخگو نیست و اگر مسکن ملی را با مسکن مهر مقایسه کنیم، 70 درصد از مسکن مهر را تسهیلات مسکن تشکیل می داد؛ اما حدود 45 درصد از مسکن ملی تسهیلات بانکی است که پاسخگو نیست و مردم نمی توانند آورده مالی خود را تامین و پرداخت نمایند. به همین علت استقبال چندانی از این واحدها نشده است.

عضو هیات مدیره کانون سراسری انبوه سازان کشور تشریح کرد: آورده سهم متقاضیان برای یک واحد 100 متری حداقل 400 میلیون تومان است که نمی توانند این مبلغ را پرداخت نمایند. شاید دهک های 6 و 7 بتوانند این مبلغ را پرداخت نمایند؛ اما دهک های پایین تر یعنی 5، 4، 3 و به ویژه 1 و 2 نمی توانند آورده 400 میلیون تومانی سهم متقاضیان را تامین نمایند. از این رو این مساله مشکل ساز شده و به میزان تعداد پروژه ها، متقاضیانی که قسط اول سهم آورده متقاضیان را پرداخت نموده باشند، موجود نیست.

دنیای با انتقاد از اینکه در شرایط کنونی متقاضی موثر برای واحدهای مسکن ملی وجود ندارد و از طرف دیگر بانک هم می گوید تا زمانی که متقاضی موثر وجود نداشته باشد، تسهیلات به انبوه سازان ارائه نمی نماید، گفت: لذا هنوز تسهیلات 350 میلیون تومانی هم به سازندگان پرداخت نشده و بانک اصرار دارد که ابتدا باید تمامی متقاضیان و اعضا لینک شوند و به این ترتیب ما دچار مشکل شده ایم.

وی ادامه داد: ما قرارداد ساخت 350 واحد مسکونی را با دولت بسته ایم؛ اما حدود 200 تا 250 متقاضی برای این واحدها وجود دارد. در کل استان خراسان جنوبی قرارداد ساخت حدود 4 هزار واحد مسکونی بسته شده و همه انبوه سازان ساخت این پروژه ها را آغاز نموده اند؛ اما هنوز برای این تعداد واحد، حتی 2 هزار عضو موثر معرفی نشده است.

دنیای درباره راه حل پیشنهادی برای حل این مساله گفت: در شرایط کنونی به غیر از افزایش تسهیلات بانکی راه حل دیگری وجود ندارد. اگر رقم تسهیلات بانکی در شهرستان ها بین 100 تا 150 میلیون تومان افزایش پیدا کند، به طور قطع مردم می توانند در این طرح مشارکت نمایند.

وی درباره زمان اتمام این پروژه ها اعلام کرد: قرارداد ما برای ساخت واحدهای مسکن ملی دو ساله است و در موعد مقرر این واحدها را به متقاضیان تحویل می دهیم؛ اگر تسهیلات بانکی را به موقع ارائه دهند، زیر دو سال این واحدها را تحویل خواهیم داد. چون پروژه ها به شیوه صنعتی سازی در حال ساخت هستند و سریع به انتها می رسند.

تعلل در ابلاغ افزایش 20 درصدی وام صنعتی سازی

در همین رابطه مدیرعامل شرکت معیار سازه شرق نیز با بیان اینکه ساخت 330 واحد از سوی این شرکت به شیوه صنعتی سازی در منطقه زعفرانیه بیرجند آغاز شده است، گفت: قرارداد ساخت این واحدها با قیمت متری 5 میلیون و 730 هزار تومان با اداره کل مسکن و شهرسازی خراسان جنوبی منعقد شده که شامل ساختمان، دیوار و محوطه و آسانسور است که درنهایت ساختمان به صورت کامل تحویل داده می گردد. روزانه به صورت کامل دو واحد مسکونی به شیوه صنعتی سازی و تا مرحله نازک کاری فراوری می کنیم.

مرتضی مقری ادامه داد: زمین در تاریخ 10 شهریور ماه امسال به ما تحویل داده شد. ساخت و ساز پروژه ها آغاز شده و برای 240 واحد مسکونی فونداسیون اجرا شده است. برای باقی پروژه ها نیز مرحله خاکبرداری به اتمام رسیده است و به زودی بتن ریزی انجام می گردد.

دبیر انجمن انبوه سازان خراسان جنوبی درباره موانع پیش روی ساخت و ساز این واحدها گفت: هنوز متقاضی به پروژه های ما متصل نشده و تا به امروز برای هیچ یک از واحدهای مسکونی متقاضی به ما معرفی نشده است. وزارت راه و شهرسازی اعضا را اتصال نداده و آورده متقاضیان هنوز برای ما واریز نشده است. از طرفی هم تغییر قیمت بعضی از مصالح ساختمانی به نوبه خود در ادامه روند اجرای پروژه مشکل ساز خواهد شد.

وی درباره نحوه پرداخت وام بانکی گفت: پرداخت تسهیلات بانکی بدون هیچ گونه مسئله ای به وسیله بانک مسکن استان اجرا شده است. مبلغ تسهیلات به ازای هر واحد مسکن ملی 350 میلیون تومان است که بر اساس پیشرفت پروژه پرداخت می گردد. تا به امروز به ازای هر واحد مبلغ 70 میلیون تومان پرداخت شده است.

مقری درباره زمان اتمام این پروژه ها اعلام کرد: قرارداد ما جهت ساخت و تکمیل این واحدها 24 ماهه است و در صورتی که تغییرات قابل توجه و زیادی را در قیمت مصالح شاهد نباشیم و در عین حال عضو و متقاضی به تعداد کافی به ما معرفی گردد، مسئله ای وجود ندارد و در موعد مقرر یعنی در عرض دو سال واحدهای مسکن ملی را تحویل خواهیم داد.

وی ضمن درخواست از دولت برای تسریع در ساخت این واحدها اظهار داشت: قرار بود برای پروژه هایی که به صورت صنعتی سازی احداث می شوند، مبلغ وام را 20 درصد افزایش دهند که این موضوع به تصویب شورای عالی مسکن هم رسید، اما متاسفانه تا به این لحظه ابلاغ نشده است و بانک ها این مبلغ را پرداخت ننموده اند. اما اگر این موضوع عملیاتی و وام صنعتی سازی ارائه گردد؛ بخشی از مسائل اساسی مردم حل می گردد.