حملات پهپادی یمن به قلب صنعت نفت عربستان چه پیامدی خواهد داشت؟ - سبزا

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، ارتش و کمیته های مردمی یمن بامداد شنبه (23 شهریور) طی عملیات منحصر به فردی پیروز شدند با 10 فروند پهپاد تهاجمی-انتحاری دو پالایشگاه مهم عربستان سعودی را در شرق این کشور هدف قرار دهند که بر اثر این حمله، آتش سوزی گسترده ای در این پالایشگاه ها ایجاد شد.

ارتش یمن از زبان سخنگوی خود این عملیات را پاسخ به پنج سال تجاوز و حمله ائتلاف سعودی به یمن و محاصره همه جانبه این کشور دانست و گفت که عملیات دقیق پهپادی به پالایشگاه های نفت بقیق و خریص در موازنه بازدارنده 2 و در ادامه عملیات پهپاد به تأسیسات نفتی آرامکو در الشیبه (موازنه بازدارنده 1) است.

بقیق در آتش

بقیق در آتش

عربستان سعودی به این حمله اذعان نموده و تصاویر و فیلم های منتشر شده از صحنه آتش سوزی در پالایشگاه شهر بقیق نشان می دهد که عملیات بازدارنده ای که ارتش یمن از آن بارها سخن گفته و وعده اجرای آن را داده بود، برخلاف دفعات قبلی ضربه کاری و دردآوری برای عربستان سعودی بود.

تأثیر این عملیات ارتش یمن را در می توان در صف بندی کشورهای حامی عربستان سعودی در این قضیه دانست که از جیبوتی گرفته تا اردن و انگلیس این حمله را محکوم نموده و با سعودی ها اعلام همبستگی نموده اند؛ چرا که تجربه سال های گذشته در سیاست های عربستان سعودی نشان می دهد هرگاه پاسخ های موشکی و پهپادی یمنی ها به این کشور مؤثر بوده، ریاض دست به دامن سایر کشورها و سازمان ملل شده است و به قول عرب ها شدت فریاد نشان دهنده عمق زخم و درد است.

اینکه عملیات پهپادی ارتش یمن به پالایشگاه های عربستان سعودی، با توجه به بعد مسافت و عبور پهپادهای یمنی از رادارها و سامانه های دفاع موشکی ساخت آمریکا چگونه اجرا شده و رخ داده، مسئله ای است که باید کارشناسان نظامی در باره آن به بیان نظرات بپردازند ولی در رابطه با تبعات و پیامدهای این عملیات، می توان این عملیات را بسیار هوشمندانه و به موقع توصیف کرد که محتمل است پیامدهای آن حتی به تغییر در نظام سعودی و روی کارآمدن فردی غیر از محمد بن سلمان، ولی عهد سعودی طماع و خودسر بینجامد.

عربستان سعودی همانند بیشتر کشورهای منطقه غرب آسیا مالی شدیداً متکی به نفت است و بر اساس آمار منتشر شده، این کشور در مجموع، روزانه بیش از 11 میلیون بشکه نفت فراوری می نماید که از این مقدار، بیش از هشت میلیون بشکه به خارج صادر می گردد.

در این بین، میادین نفتی بقیق و خریص که هدف حمله پهپادی قرار گرفته اند، در مجموعه هشت و نیم میلیون بشکه نفت فراوری می نماید که در مقایسه با میادین نفتی دیگر عربستان سعودی سهم زیادی از فراوری نفت و پالایش اولیه را به خود اختصاص داده اند.

حمله به پالایگاه های بقیق و خریص چرا مهم است؟

عربستان سعودی سال 2017 در راستای اجرای چشم انداز بلندپروازانه 2030 خود گفت که برای تغییر در ساختار درآمدهای مالی این کشور میخواهد، 5 درصد از کل سهام آرامکو را که به ادعای ریاض بین 2000 تا 5000 میلیارد دلار ارزش دارد، به عنوان گام اولیه در بازارهای بورس عرضه کند.

هدف از این تصمیم، نه ایجاد تغییر و تنوع در درآمدهای عربستان سعودی بلکه تأمین اعتبار و بودجه برای بلندپروازی های شاهزاده سعودی، به ویژه اجرای ابر پروژه نئوم در شمال عربستان سعودی و تبدیل این بخش از خاک این کشور به دُبی عربستان سعودی بود. عربستانی که طی سال های گذشته با کسری بودجه روبرو بوده و ورود این کشور به جنگ طولانی با یمن و تاراج اموال و درآمدهای آن از سوی ترامپ شیردوش، هزینه های زیادی را بر شاه سعودی و ولی عهد خام او تحمیل نموده است.

با این حال، فروش سهام آرامکو طی سال های گذشته به دلایلی به تأخیر افتاد. بعضی علت تأخیر در عرضه سهام بزرگترین شرکت نفتی عربستان سعودی را غیرممکن بودن آن و بعضی نیز بی رغبتی سرمایه گذاران به خرید سهام این شرکت به دلیل نبود شفافیت و دخالت شاهزاده های متنفذ سعودی در فعالیت های آن به ویژه شخص محمد بن سلمان را علت تأخیر در عرضه اولیه سهام می دانند.

بعضی از ناظران، تغییر اخیر در ریاست وزارت انرژی و نفت عربستان سعودی و برکناری خالد الفالح از این وزراتخانه طی هفته گذشته را به اختلاف او با محمد بن سلمان در نحوه عرضه سهام آرامکو مرتبط دانستند؛ چرا که وزیر انرژی بر خلاف خواست ولی عهد سعودی عمل نمی کرد و آن گونه که می بایست در عرضه سهام آرامکو تسریع نداشته است.

محمد بن سلمان با برکناری خالد الفالح و معین یاسر الریان به عنوان وزیر انرژی سعودی که از افراد نزدیک به ولی عهد به شمار می رود، سعی دارد طرح مذکور را پیش ببرد و نفوذ خود بر بزرگترین منبع درآمد عربستان سعودی را افزایش دهد.

خالد الفالح، وزیر نفت عربستان

اما حال با حمله پهپادی ارتش و کمیته های یمن، آن تعداد از سرمایه گذارن خارجی که راغب به مشارکت در خرید سهام اولیه آرامکو سعودی (5 %) بودند، نسبت به ورود به این قضیه تردید دارند؛ چرا که فعالیت شرکت آرامکو در عربستان سعودی مرهون ثبات در سیاست های این کشور متخاصم و توقف حملات مشروع پهپادی و موشکی به تأسیسات حیاتی و مهم سعودی است و بدون توقف این حملات بعید است کسی بخواهد در کشوری سرمایه گذاری کند که سرتاسر آن، در تیررس پهپادها و موشک های کروز یمنی است و هر آن محتمل است سرمایه های آن ها دود گردد کما اینکه در بقیق و خریص اتفاق اقتاد.

مقامات دولت یمن (دولت نجاتی ملی مستقر در صنعاء) با علم به این موضوع، از بین 200 هدف از اهداف بانکی خود برای حمله و ضربه زدن به ریاض، دست روی پالایشگاه های نفتی بقیق و خریص گذاشتند تا به سرمایه گذارانی که در سودای سود در عربستان سعودی هستند، این نکته را تفهیم نمایند که این کشور امن نیست و بهتر است سرمایه خود در جای دیگر به کار بگیرد.

این همان چیزی است که گزارش های منتشر شده از سوی بعضی رسانه های مطرح جهان، آن را تأیید می نماید. پایگاه خبری بلومبرگ در باره حمله پهپادی یمن به آرامکو سعودی نوشت که بعد از این حمله فراوری نفت در عربستان سعودی از میدان نفتی بقیق، نصف کاهش یافته است.

بلومبرگ این میدان نفتی در شرق عربستان را قلب صنعت نفت این کشور دانست که حالا دچار سکته قلبی شده است و حمله به بقیق، بازارهای نفت جهانی را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد. بر اساس گزارش بلومبرگ، میدان نفتی بقیق علاوه بر فراوری نفت بیش از هفت میلیون بشکه در روز، دارای پالایشگاهی است که دو سوم نفت فراوری شده در عربستان را پالایش می نماید.

در صورت تداوم حملات پهپادی و موشکی یمن به تأسیسات حیاتی و نفتی یمن، ولی عهد سعودی از جذب سرمایه خارجی و جلب خریدار برای خرید سهام آرامکو عاجز خواهد ماند و این مسئله می تواند در کنار تداوم کاهش قیمت جهانی نفت در مقایسه با سال های گذشته، عربستان سعودی را با مشکل کسری بودجه روبرو کند و کسری بودجه یعنی توقف رؤیاها و طرح های بلندپروازانه محمد بن سلمان.

م ب س؛ ولی عهد سعودی

م