موضع رئیس شورای امنیت درباره کلید زدن مکانیسم ماشه - سبزا

به گزارش فارس، دیان دجانی، رئیس دوره ای شورای امنیت سازمان ملل متحد روز سه شنبه ضمن اشاره به عدم اجماع نظر در این شورا در مورد طرح آمریکا برای بازگرداندن تحریم های بین المللی علیه ایران گفت که این شورا در جایگاهی نیست که اقدام بیشتری درباره درخواست آمریکا انجام دهد.

او گفت: پس از رایزنی با اعضای این شورا، برای من روشن است که یک عضو شورا موضع خاصی درباره این موضوعات دارد در حالی که شمار زیادی از اعضا نظر متفاوتی دارند.

دجانی اضافه نمود: از نظر من، اجماعی در شورا وجود ندارد، این به معنای آن است که شورا در جایگاهی نیست که اقدامات بیشتری انجام دهد.

موضع رئیس شورای امنیت به چه معناست؟

طبق بند های 11 و 12 قطعنامه 2231 شورای امنیت، رئیس شورای امنیت ظرف حداکثر 30 روز بعد از دریافت ابلاغیه کشور شاکی مبنی بر عدم پایبندی اساسی طرف مقابل، باید پیش نویس قطعنامه ای با موضوع ادامه لغو تحریم های ایران را به رأی بگذارد.

اگر ظرف 10 روز بعد از ابلاغیه کشور شاکی هیچ یک از اعضای شورای امنیت پیش نویس چنین قطعنامه ای را ارائه نکرد، آنگاه رئیس شورا خود باید این پیش نویس را ارائه کند.

آمریکا میخواهد پس از ارائه چنین قطعنامه ای با استفاده از حق وتو، مانع تصویب ادامه لغو شده و موجب گردد که قطعنامه های پیشین و تحریم های مربوطه به صورت اتوماتیک از نیمه شب به وقت گرینویچ سی امین روز پس از دریافت تذکر (یعنی نیمه شب 19 سپتامبر، برابر با 04:30 بامداد 29 شهریورماه) به طور کامل احیا شوند.

با این حال، در متن قطعنامه 2231 این مسئله هم تصریح شده که رئیس شورای امنیت دیدگاه های کشور های دخیل در موضوع را در نظر خواهد گرفت.

بر همین اساس، پیش از این این مسئله مطرح شده بود با توجه مخالفت های شدید موجود با اقدام آمریکا، رئیس دوره ای شورای امنیت -که در ماه آگوست اندونزی و در ماه سپتامبر نیجر- است، مجبور به ارائه پیش نویس قطعنامه ای با موضوع ادامه لغو تحریم های ایران نخواهد بود.

خبرگزاری رویترز پیشتر گزارش داده بود چنانچه این پیش نویس از سوی رئیس شورای امنیت ارائه نگردد ممکن است خود آمریکا یا جمهوری دومینیکن آن را ارائه کند.

اقدام ضد ایرانی آمریکا

دولت آمریکا روز پنجشنبه (21 اوت/30 مرداد) با ارائه نامه ای به رئیس شورای امنیت رسماً این شورا را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم های بین المللی علیه ایران آگاه کرد.

آمریکا در این نامه ایران را به نقض اساسی تعهداتش در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) متهم نموده است.

چنانچه آمریکا از برجام خارج نشده بود، این نامه، فرایند 30 روزه ای را شروع می کرد که می توانست به بازگشت اتوماتیک تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر گردد.

در آن حالت، تمامی تحریم های سازمان ملل نیمه شب 19 سپتامبر به وقت گرینویچ (برابر با 04:30 بامداد 29 شهریورماه) علیه ایران از سر گرفته می شدند. این تاریخ، چند روز قبل از سخنرانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.

با این حال، آمریکا اردیبهشت سال 1397 به مشارکتش در برجام انتها داده و طبق گفته اعضای شورای امنیت نمی تواند از حقوق تصریح شده در این توافق و متن قطعنامه صادرشده برای تأیید آن استفاده کند.

به همین دلیل، کوشش آمریکا از همان شروع با مخالفت های جدی روبرو شده است. خبرگزاری رویترز 1 شهریورماه گزارش داد 13 عضو شورای امنیت با نگارش نامه هایی مخالفت خودشان را با خواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم ها علیه ایران اعلام نموده اند.

ساز و کار موسوم به بازگشت اتوماتیک تحریم ها که با نام های دیگری مثل مکانیسم ماشه یا اسنپ بک نیز شناخته می گردد به دنبال احیای تمامی قطعنامه های تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به 1+5 تعلیق شده بودند.

کوشش آمریکا در این جهت پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامه ای که خواهان جلوگیری از انقضای محدودیت های تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت می گیرد. آن قطعنامه که روز 25 مرداد به رأی گذاشته شد با 11 رأی ممتنع، 2 رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و 2 رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.

واشنگتن از قبل اعلام نموده بود چنانچه در تمدید محدودیت های تسلیحاتی علیه ایران پیروز نگردد میخواهد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه 2231 شورای امنیت و توافق هسته ای برجام برای بازگرداندن تحریم های بین المللی علیه ایران اقدام کند.